چالش نوآورانه افزایش زمان ماندگاری محصولات کشاورزی

با توجه به هزینه بالای تولید و تهیه منابع سالم و کافی غذایی، افزایش زمان ماندگاری مواد غذایی امری بسیار ضروری و مهم است. اهمیت این موضوع به‌منظور تولید مواد با کمترین هزینه و بیشترین ارزش غذایی است. راه‌های مختلفی برای جلوگیری از فساد مواد غذایی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به استفاده از مواد نگه‌دارنده و همچنین بسته‌بندی­های نوین مواد غذایی اشاره کرد. استفاده از مواد نگه‌دارنده، به معنای جلوگیری از رشد میکروارگانیسم با استفاده از مواد افزودنی است. بنابراین بهترین روش برای حفاظت از فساد مواد غذایی استفاده از بسته‌بندی­های نوین‌ است. استفاده از فناوری نانو در بسته بندی مواد غذایی یکی از روش های مطرح در صنایع غذایی به شمار می‌آید. انواع بسته بندی های رایج بر پایه فناوری نانو عبارتند از بسته بندی های فعال و هوشمند. در سال‌های اخیر توجه به بسته بندی فعال در تولید مواد غذایی افزایش یافته است که این امر ناشی از این حقیقت است که این نوع بسته بندی در مقایسه با نوع مرسوم تنها مسئول در بر گرفتن و محافظت ماده غذایی در برابر عوامل خارجی نیست بلکه مزایای دیگری نیز خواهد داشت که از آن جمله می‌توان به کمک به افزایش ماندگاری ماده غذایی با استفاده از عوامل جاذب (رطوبت، اکسیژن و …) عوامل آزاد کننده‌ی ترکیبات مختلف (اتانول، دی اکسید کلر و …) و گرم و سرد نمودن ماده غذایی و امکان تعیین ماندگاری مواد غذایی با استفاده از حسگرها و معرف‌های گوناگون مانند معرف های تازگی و عدم وجود عیب در بسته بندی اشاره کرد. بسته بندی هوشمند بسته‌ای است که به شکلی برخی ویژگی‌های ماده غذایی محتوی خود را کنترل نموده و اطلاعاتی را در این زمینه طی نگهداری و انتقال ماده غذایی برای تولید کننده، خرده فروش و مصرف کننده فراهم می‌کند. معمولاً موضوع افزایش زمان ماندگاری مواد و محصولات در کنار موضوع صادرات مطرح می گردد اما با توجه به وسعت کشور ما و استفاده از سیستم حمل و نقل زمینی، این موضوع در داخل کشور نیز اهمیت ویژه ای دارد. به عبارت دیگر مسافت بین تولیدکنندگان و بازار مصرف آنها مسئله دستیابی به فناوری افزایش زمان ماندگاری از طریق بسته بندی را مهم می سازد. همچنین از طرف دیگر حفظ کیفیت محصولات در کنار افزایش زمان ماندگاری به شدت مورد توجه مصرف­کنندگان محصولات کشاورزی است. به این ترتیب در کشور ما یکی از چالش های کلیدی دست یافتن به فناوری ساخت بسته بندی های فعال برای افزایش زمان ماندگاری است.