پیش از این، مفهوم جمعسپاری را توضیح دادیم و سپس بهطور ویژه به مسابقه جمعسپاری پرداختیم. حال میخواهیم ببینیم چطور میتوانیم اثربخشی یک مسابقه جمعسپاری را ارتقا دهیم. نوشتار پیشِ رو، بر اساس شواهد تجربی، به دنبال پاسخ به این سؤالها است: چه عواملی باعث افزایش انگیزه افراد برای شرکت در یک مسابقه جمعسپاری میشود؟ طراحی مسابقه باید چه ویژگیهایی داشته باشد تا شرکتکنندگان به شرکت در آن ترغیب شوند؟
مسئله اثربخشی از آنجا شروع شد که در عمل، بسیاری از جمعسپاریها به حجم عظیمی از ایدههای نامرتبط و بیفایده منجر میشوند. برای مثال در سال ۲۰۱۰، بریتیش پترولیوم فراخوانی برای دریافت طرحهایی با هدف پاکسازی خلیج مکزیک از آلودگیهای نفتیِ ناشی از یک انفجار مهیب منتشر کرد. نتیجه آنکه حدود ۱۲۳ هزار ایده از بیش از ۱۰۰ کشور، طی چند هفته برای آنها ارسال شد. انرژی بسیاری صرف بررسی این ایدهها شد و نتیجه مطلوبی به دست نیامد: تلاشهای فراوانی برای هیچ!
هنگام روبهرو شدن با چنین حجمی از ایدهها، علاوه بر هزینه و زمان قابل توجهی که صرف میشود، ممکن است سوگیریهایی در انتخاب ایدهها شکل بگیرد. در این شرایط صاحب مسئله (شرکت، سازمان، نهاد عمومی، …) معمولاً ایدههایی را انتخاب میکند که برایش آشناتر است. این امر بهکلی با هدف جمعسپاری منافات دارد. جمعسپاری میخواهد شیوههایِ جدیدِ نگاه به یک مسئله را وارد سازمان کند نه همان رویکردهای گذشته را.
حالا که مشکل جمعسپاری روشن شده است، برای حل آن چه میتوان کرد؟ چگونه میتوان فرآیندی طراحی کرد که منابع سازمان هدر نرود؟ اخیراً پژوهشی با هدف شناخت انگیزههای شرکتکنندگان در جمعسپاری انجام شده است. این پژوهش مبتنی بر دادههایی است که از اینوسنتیو (یکی از بزرگترین پلتفرمهای جمعسپاری نوآوری در جهان) به دست آمده است:
پژوهشگران دریافتند که انگیزه شرکتکنندگان برای شرکت در یک مسابقه جمعسپاری با یکدیگر متفاوت است. برخی شرکت میکنند چون واقعاً عاشق حل خلاق مسئلهها هستند (انگیزه درونی). برخی دیگر برای یادگیری چیزی جدید (انگیزه یادگیری)، اثرگذاری مثبت بر دیگران (انگیزه فرااجتماعی) یا عضویت در یک جامعه (انگیزه اجتماعی) وارد یک فرآیند جمعسپاری میشوند. بسیاری نیز به دنبال جایزه نقدی یا مزایایی چون شناختهشدن در یک حوزه تخصصی یا آینده شغلی بهتر در یک جمعسپاری شرکت میکنند (انگیزههای بیرونی).
پژوهش یادشده نشان داد که اثر هر یک از این انگیزهها بر کیفیت راهحل خروجی متفاوت است. انگیزههای بیرونی و درونی با کیفیت راهحل خروجی همبستگی مثبت دارد. یعنی هر قدر شرکتکننده علاقه بیشتری به حل مسئله داشته باشد یا جایزه چشمگیرتری برای جمعسپاری تعیین شده باشد، می توان انتظار راهحلهای بهتری داشت. از طرفی انگیزههای یادگیری و فرااجتماعی با کیفیت خروجیها همبستگی منفی داشت و همچنین بین انگیزه اجتماعی و کیفیت خروجی هیچ رابطه مشاهده نشد.
این یافتهها را میتوان اینگونه توضیح داد: برخی انگیزهها مستقیماً ناشی از خود مسئله و محدودیتهای آن هستند (مانند الزامات فنی و اهداف خاص) و این امر به راهحلهای باارزشتری منجر میشود. برای کسی که انگیزهای درونی برای شرکت در جمعسپاری دارد، خود مسئله و جزئیاتش عامل اصلی مشارکت است. از طرفی انگیزه بیرونی باعث میشود، شرکتکننده با هدف دستیابی به جایزه توجه بیشتری به جزئیات مسئله داشته باشد که منجر به راهحل بهتری میشود. در نتیجه، برای دوریکردن از سیل ایدههای بیمصرف، باید جمعسپاری را بهگونهای طراحی کرد که مشارکت افرادی با انگیزههای درونی و بیرونی را جلب کند.
با توجه به این نتایج و تجربه آیچلنج در برگزاری دهها چالشهای نوآوری، راهکارهای زیر را برای طراحی مسابقههای جمعسپاری مؤثرتر پیشنهاد میکنیم:
• در معرفی جمعسپاری بر جنبههای حل مسئله تأکید کنید؛
• مسئله را بهطور کاملاً شفاف و دقیق برای علاقهمندان تعریف کنید؛
• ساز و کاری فراهم کنید که بین علاقهمندان به حل مسئله و برگزارکنندگان جمعسپاری تعامل مثبت برقرار شود؛
• جایزه نقدی به اندازه کافی قابل توجه باشد تا انگیزه شرکت در جمعسپاری را ایجاد کند؛
• علاوه بر مزایای نقدی باید به انگیزانندههایی مانند ارتقای مسیر شغلی، امکان ایجاد کسبوکار جدید، تسهیلات، خرید تضمینی و … نیز در نظر بگیرید؛
• شرکتکنندگان را از حمایتهای برگزارکننده جمعسپاری در تمام مسیر، بهرهمند کنید.
نوشتار فوق ترجمه و تلخیصی است از مقاله Why Crowdsourcing Often Leads to Bad Ideas منتشرشده در مجله کسبوکار دانشگاه هاروارد.